Hưu trí là một chế độ của bảo hiểm xã hội (BHXH) nhằm đảm bảo cuộc sống cho người hết tuổi lao động hoặc không còn đủ điều kiện sức khỏe để tiếp tục tham gia các quan hệ lao động nhưng đủ điều kiện nghỉ hưu theo quy định của Luật BHXH. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, người lao động phải chấp hành các bản án và bản thân họ bị tước đi một số quyền công dân. Vậy khi phải chấp hành hình phạt tù người lao động có còn được hưởng chế độ hưu trí? Sau đây là một số các quy định của pháp luật có liên quan để hiểu về vấn đề này: 

1. Điều kiện hưởng lương hưu

• Đủ 20 năm đóng BXH trở lên;
• Đủ tuổi đời theo quy định tại Điều 4 Nghị định 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020.

2. Thời điểm nghỉ hưu và thời điểm hưởng chế độ hưu trí:

• Thời điểm nghỉ hưu: là ngày cuối cùng của tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định hoặc là thời điểm chấm dứt hợp đồng lao động đối với người lao động vẫn làm việc khi đủ tuổi nghỉ hưu.
• Thời điểm hưởng chế độ hưu trí:Là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau thời điểm nghỉ hưu.

3. Các trường hợp bị ngừng hưởng lương hưu

Theo Khoản 1 Điều 64 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định:

“1. Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng bị tạm dừng, hưởng tiếp lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Xuất cảnh trái phép;

b) Bị Tòa án tuyên bố là mất tích;

c) Có căn cứ xác định việc hưởng bảo hiểm xã hội không đúng quy định của pháp luật.”

Như vậy, kể từ ngày 01/01/2016 khi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 có hiệu lực đã không có quy định dừng hưởng lương hưu đối với người đang chấp hành hình phạt tù. Người tham gia BHXH bắt buộc khi bị phạt tù vẫn được hưởng chế độ hưu trí.

4. Thủ tục hưởng lương hưu đối với lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc

• Sổ Bảo hiểm xã hội;
• Đơn đề nghị theo mẫu 14-SHB;
• Giấy ủy quyền theo mẫu 13-SHB.

Hồ sơ hưởng chế độ hưu trí được nộp tại cơ quan BHXH cấp quận/huyện hoặc tỉnh/thành phố. Tiền lương hưu sẽ do người được ủy quyền nhận thay.

Người lao động vì một lý do nào đó mà vướng vào vòng lao lý bản thân họ đã bị tước đi một số quyền công dân nhưng họ vẫn được đảm bảo một số quyền trong đó có quyền hưởng chế độ hưu trí. Đây là một quy định mang tính nhân văn của pháp luật, đảm bảo nguyên tắc đóng - hưởng của BHXH hiện hành.

Thúy Hiền  - Phòng TCCB