Phòng, chống sốt xuất huyết: Không thể xem nhẹ

Từ đầu năm 2020 đến nay, Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) tiếp nhận và điều trị hàng trăm trường hợp sốt xuất huyết phải nhập viện, trong đó đã có trường hợp tử vong. Điển hình như trường hợp một bệnh nhân (57 tuổi ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), sau 5 ngày tự điều trị tại nhà mới đến bệnh viện khám. Khi đó, men gan của bệnh nhân đã tăng cao, bắt đầu suy gan, suy thận, suy đa tạng. Bệnh nhân được lọc máu, sử dụng ECMO (thiết bị tim, phổi nhân tạo), nhưng đã tử vong sáng 1-9.

Trước đó, đầu tháng 8-2020, Khoa Cấp cứu A9 (Bệnh viện Bạch Mai) cũng tiếp nhận một thanh niên (17 tuổi ở quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) bị sốt xuất huyết nhập viện trong tình trạng ngừng tim do sốc khi truyền dịch tại nhà mà không đến bệnh viện điều trị. Sau 2 ngày nhập viện, bệnh nhân này đã tử vong do suy đa tạng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, đa số bệnh nhân sốt xuất huyết thường tự khỏi trong vòng 7 ngày. Tuy nhiên, có khoảng 5% bệnh nhân sẽ có biểu hiện nặng như chảy máu hoặc thoát huyết tương gây sốc do giảm thể tích. Nếu không phát hiện và điều trị kịp thời sẽ có nguy cơ tử vong. Thế nhưng hiện nay, do lo ngại lây nhiễm Covid-19, nhiều người khi mắc sốt xuất huyết không đến bệnh viện khám từ sớm mà chỉ đến khám khi bệnh đã chuyển biến nặng, khó cứu chữa.

Tương tự, Bệnh viện Thanh Nhàn cũng tiếp nhận điều trị cho khoảng 20 bệnh nhân mắc sốt xuất huyết. Bác sĩ Đoàn Thị Anh Đào, Phó Trưởng khoa Nội tổng hợp (Bệnh viện Thanh Nhàn) cho biết, số ca mắc sốt xuất huyết nhập viện điều trị năm nay ít hơn so với mọi năm. Nguyên nhân có thể là do người dân lo ngại trước diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 nên không đến bệnh viện…

Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, tính từ đầu năm 2020 đến nay, thành phố ghi nhận 1.574 trường hợp mắc sốt xuất huyết, giảm 1.612 trường hợp (cùng kỳ năm 2019 ghi nhận 3.186 trường hợp). Tuy nhiên, trong tuần từ ngày 17 đến 23-8 ghi nhận 67 ca mắc sốt xuất huyết tại 42 xã, phường, thị trấn, thì đến tuần từ ngày 24 đến 30-8, số ca mắc sốt xuất huyết tăng lên 152 trường hợp tại 74 xã, phường, thị trấn. Qua công tác kiểm tra của Sở Y tế Hà Nội tại những địa bàn trọng điểm có nhiều người mắc sốt xuất huyết, công tác phòng, chống dịch bệnh này vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

Đơn cử tại huyện Phúc Thọ, địa phương có số ca mắc sốt xuất huyết dẫn đầu thành phố (334 ca), người dân còn chủ quan. Theo Chủ tịch UBND xã Tam Hiệp (huyện Phúc Thọ) Trần Anh Tuấn, nhiều gia đình vẫn có thói quen tích nước mưa, téc nước sinh hoạt không đậy kín nắp, tạo điều kiện cho muỗi truyền bệnh phát triển. Còn tại quận Nam Từ Liêm - nơi có số ca mắc sốt xuất huyết đứng thứ tư thành phố (149 ca), theo Phó Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm Trần Thanh Long, chất lượng hoạt động của đội xung kích và tổ giám sát diệt bọ gậy chưa cao, chưa thực hiện liên tục…

Không để dịch xảy ra mới chống

Để tránh chẩn đoán nhầm, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) khuyến cáo, triệu chứng của sốt xuất huyết là sốt cao liên tục, kéo dài 5-7 ngày, kèm theo đau đầu, đau người, có thể nổi hạch, phát ban, trên người nổi da xung huyết đỏ, đau bụng vùng gan, buồn nôn. Khi bệnh nặng hơn, bệnh nhân có thể xuất huyết chảy máu dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng… “Nếu có một trong những biểu hiện trên, người dân nên đến các cơ sở y tế để được xét nghiệm chẩn đoán và điều trị, tuyệt đối không tự ý theo dõi và truyền dịch tại nhà”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đỗ Duy Cường lưu ý.

Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (Sở Y tế Hà Nội) Khổng Minh Tuấn đề nghị, các địa phương tăng cường giám sát, phát hiện sớm các trường hợp nghi mắc sốt xuất huyết tại cộng đồng. Đặc biệt, để tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra, phòng y tế các quận, huyện, thị xã phải quản lý, quán triệt các cơ sở y tế tư nhân tuyệt đối không giữ bệnh nhân sốt xuất huyết truyền dịch tại cơ sở hoặc đưa về nhà.

Thời gian tới, dự báo thời tiết nắng mưa thất thường, là điều kiện thuận lợi để muỗi truyền bệnh sinh sôi, phát triển. Do đó, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh cho rằng, việc phòng, chống sốt xuất huyết cũng giống như phòng, chống dịch Covid-19, cần huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, trong đó sự đồng thuận và phối hợp của người dân là rất quan trọng. Đồng thời, chính quyền địa phương cần triển khai đồng bộ, quyết liệt công tác vệ sinh môi trường, thu gom phế liệu, phế thải…, không để muỗi sinh sản và phát triển; kiện toàn lại đội xung kích diệt bọ gậy, giám sát chặt chẽ tình hình dịch bệnh hằng ngày, hằng tuần.

“Bên cạnh việc phòng, chống dịch Covid-19, các địa phương phải chủ động phòng, chống sốt xuất huyết. Dù đây là thời điểm khó khăn, song chúng ta phải quyết tâm thực hiện, vì nếu bị động, để dịch xảy ra mới chống, thì sẽ rất khó dập dịch”, ông Hoàng Đức Hạnh lưu ý.

Liên tiếp 2 người tử vong do sốt xuất huyết, người dân vẫn còn rất chủ quan

Điểm chung của 2 bệnh nhân Covid-19 vừa tử vong do SXH ở Hà Nội là đều không phân biệt được sớm triệu chứng của bệnh SXH với bệnh khác, cố gắng tự điều trị tại nhà dù bệnh đã có dấu hiệu nặng, khi nguy kịch mới nhập viện thì đã quá muộn…

Vì thế, trong mùa cao điểm của dịch bệnh với số ca mắc SXH đang tăng nhanh như hiện nay, các chuyên gia chỉ rõ, người dân cần tuyệt đối tránh các sai lầm thường gặp sau.

Tránh nhầm lẫn SXH với các bệnh sốt khác

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh Nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn đang diễn biến phức tạp thì các triệu chứng của SXH cần hết sức lưu ý vì có một số triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với Covid-19 như: sốt, đau mỏi cơ…

Để phân biệt, SXH điển hình có biểu hiện da xung huyết, mặt và củng mạc mắt đỏ, nặng hơn có xuất huyết hoặc dẫn đến sốc do máu bị cô đặc. Đối với bệnh nhân mắc Covid-19 thì ngoài yếu tố dịch tễ thì còn có biểu hiện viêm đường hô hấp như ho, khó thở, ngạt mũi… nặng sẽ có biểu hiện viêm phổi và suy hô hấp.

Bác sĩ Cường cho biết thêm, các triệu chứng của bệnh SXH rất khó phân biệt với các loại sốt virus thông thường khác nên người dân khi có các biểu hiện sốt cao một cách đột ngột trong 1- 2 ngày đầu, dùng thuốc hạ sốt không hạ, cần đến ngay cơ sở y tế để làm xét nghiệm chẩn đoán bệnh.

Không tùy tiện dùng thuốc hạ sốt

Ngày 1-9, tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận một bệnh nhân tử vong do SXH (ca tử vong thứ 2 ở Hà Nội) là nam bệnh nhân 57 tuổi, ở quận Hoàn Kiếm. Ca bệnh này đến bệnh viện muộn với tình trạng bệnh nặng suy đa tạng. Chẩn đoán khi tử vong: sốc nhiễm khuẩn/rối loạn đông máu-sốc Dengue/Ngộ độc paracetamol.

PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới - Bệnh viện Bạch Mai cho biết, việc tự ý dùng thuốc hạ sốt, paracetamol để điều trị các bệnh sốt nói chung, SXH nói riêng còn rất phổ biến. Đây là sai lầm cần tránh, đặc biệt bệnh nhân SXH tuyệt đối không được tự ý dùng kháng sinh bừa bãi.

TS Nguyễn Văn Lâm, Giám đốc Trung tâm Y học lâm sàng các bệnh nhiệt đới trẻ em - Bệnh viện Nhi Trung ương cũng khuyến cáo, người dân cần thận trọng, tham vấn ý kiến chuyên gia y tế khi dùng các loại thuốc hạ sốt để điều trị SXH.

Lý do vì trên thị trường có một số loại thuốc có tác dụng hạ sốt song lại có thể gây hại cho bệnh nhân SXH. Đấy là chưa kể người dân không nên lạm dụng thuốc hạ sốt bởi có thể gây ngộ độc, tổn thương gan.

Tuyệt đối không tự ý truyền dịch tại nhà

Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương cho biết, tự ý truyền dịch tại nhà để điều trị khi thấy SXH là sai lầm đáng tiếc mà nhiều người mắc phải. Trong thực tế, đã có nhiều bệnh nhân SXH vì ngại đến cơ sở y tế để khám, tự ý điều trị bằng truyền dịch tại nhà dẫn đến tử vong.

Điển hình như ca tử vong đầu tiên do SXH ở Hà Nội cách đây nửa tháng, nam thanh niên chưa đầy 20 tuổi được chẩn đoán mắc SXH nhưng ngại không vào viện mà ở nhà tự truyền dịch. Khi chuyển vào Bệnh viện Bạch Mai cấp cứu, bệnh nhân đã bị ngừng tim do sốc khi truyền dịch tại nhà, 2 ngày sau thì tử vong do suy đa tạng.

Bác sĩ Cấp nhấn mạnh, người dân tuyệt đối không tự truyền dịch tại nhà để phòng ngừa biến chứng dẫn đến sốc phản vệ và tử vong.

Thấy hết sốt cũng không được chủ quan

Theo TS.BS Nguyễn Kim Thư, Trưởng khoa Virus – Ký sinh trùng, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, các bệnh nhân SXH thường có nhiều mức độ khác nhau: bệnh nhân không có dấu hiệu cảnh báo, bệnh nhân có dấu hiệu cảnh báo và bệnh nhân SXH nặng.

Với trường hợp bệnh nhân SXH có dấu hiệu cảnh báo thì cần nhập viện điều trị.

BS Nguyễn Kim Thư cũng cảnh báo, đa số bệnh nhân SXH thường có dấu hiệu cảnh báo từ ngày thứ 3, ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 sau khi bị sốt nên người bệnh thường chủ quan nghĩ là đã khỏi bệnh.

Do đó, nhân viên y tế luôn phải theo dõi sát sao bệnh nhân hàng ngày, tiến hành xét nghiệm công thức máu cũng như theo dõi tình trạng bệnh nhân để xử lý kịp thời nếu người bệnh có diễn biến nặng lên.

Nguồn báo Hà nội mới và An ninh thủ đô