Virus gây suy giảm miễn dịch ở người (HIV) không còn là bản án tử hình, tuy nhiên phương pháp điều trị vẫn còn khó nắm bắt. Trong khi các phương pháp điều trị hiện tại có thể quản lý thành công nhiễm trùng hoạt động, virus có thể vẫn tồn tại trong các ổ chứa - bao gồm các tế bào đại thực bào, là những tế bào đóng vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch.

GS. David Russell- trường Đại học Thú y và nhóm nghiên cứu của ông ở Khoa Vi sinh và Miễn dịch học đã xác định một hướng tấn công mới có thể tiêu diệt các tế bào chứa virus nhưng không ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh.

Trong nghiên cứu của họ, xuất bản ngày 27 tháng 3 trên Proceedings of the National Academy of Sciences, nhóm của Russell, do tác giả đầu tiên và đồng nghiệp sau tiến sĩ Saikat Boliar dẫn đầu, mô tả cách một bộ điều chỉnh di truyền có tên SAF giúp đại thực bào nhiễm HIV tránh được cái chết của tế bào. Sau khi ngăn chặn SAF trong các tế bào bị nhiễm HIV, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các tế bào nhiễm virrus này sau đó tự hủy.

"Tất cả chúng tôi đều ngạc nhiên về tính đặc hiệu của cái chết tế bào", Russell nói. "Chỉ có các tế bào bị nhiễm mới chết, trong khi các tế bào bên ngoài, tiếp xúc với cùng một phương pháp điều trị ở cùng một liều lượng, cho thấy không có cái chết nào cả."

Trong khi các đại thực bào - các tế bào miễn dịch tiêu thụ các thực thể lạ trong cơ thể - rất hữu ích trong việc chống lại một số vi khuẩn nhất định, chúng cung cấp lỗ hổng hoàn hảo cho HIV. Một số nhà nghiên cứu tin rằng các đại thực bào bị nhiễm bệnh này là nguồn dự trữ cho nhiễm HIV dai dẳng.

"Các loại thuốc HIV hiện tại thực sự hiệu quả đối với nhiễm trùng hoạt động, nhưng chính các ổ chứa lại là vấn đề", Russell giải thích. "Những ổ chứa virus dai dẳng có khả năng chống lại tất cả các phương pháp điều trị hiện tại."

Russell, Boliar và các đồng nghiệp của họ muốn điều tra các cơ chế tế bào đang hoạt động giúp duy trì các đại thực bào bị nhiễm virrus và các nhà nghiên cứu đã chú ý đến các RNA không mã hóa dài (lncRNA) - các yếu tố mã hóa di truyền làm tăng hoặc giảm gen, nhưng không tự dịch mã trực tiếp thành protein.

"Chúng tôi quan tâm đến các RNA không mã hóa dài bởi vì chúng được biết đến là" bộ điều chỉnh chính "của các con đường tế bào và chưa thực sự được xem xét một cách có hệ thống trong nhiễm HIV", Russell nói.

Nhóm nghiên cứu đã sàng lọc một nhóm gồm 90 lncRNA đặc trưng trong ba quần thể đại thực bào khác nhau: tế bào khỏe mạnh, tế bào nhiễm HIV và tế bào "bystander" - những tế bào đã tiếp xúc với HIV nhưng không bị nhiễm HIV.

Các nhà điều tra thấy rằng SAF phổ biến hơn trong các đại thực bào bị nhiễm HIV. Các nghiên cứu trước đây cho thấy SAF ngăn chặn sự tự hủy trong các tế bào. Russell và nhóm của ông nghi ngờ SAF đang bảo vệ các đại thực bào bị nhiễm HIV khỏi chết.

Để chứng minh giả thuyết này, nhóm nghiên cứu đã chặn hoạt động của SAF bằng cách sử dụng một RNA không mã hóa khác gọi là RNA can thiệp nhỏ (siRNA), làm suy giảm hiệu quả các RNA mục tiêu như SAF. Các nhà nghiên cứu đã làm bất hoạt SAF trong quần thể đại thực bào khỏe mạnh, bị nhiễm bệnh và bị gây bệnh; các tế bào bị nhiễm HIV đột nhiên tự hủy, trong khi các tế bào còn lại không bị tổn thương.

"Điều này cho chúng ta thấy rằng khi các tế bào bị nhiễm HIV, virus sẽ làm thay đổi biểu hiện RNA không mã hóa dài trong tế bào đó", Russell nói. Điều này sẽ giải thích tại sao các tế bào “bystander” với virion HIV, nhưng không thực sự bị nhiễm bởi chúng, không có phản ứng tương tự.

Khám phá này chạm vào một góc độ mới trong việc chữa khỏi HIV: tiêu diệt có chọn lọc các tế bào bị nhiễm virrus dai dẳng. Nhóm Russell rất mong muốn khai thác nó cho các liệu pháp tiềm năng.

"Chúng tôi dự định thực hiện sàng lọc thuốc cho các hợp chất khiến các tế bào bị nhiễm HIV chết theo chương trình", Russell nói. Nhóm nghiên cứu sẽ bắt đầu bằng cách tìm kiếm các chất ức chế SAF nhưng cũng sẽ tìm kiếm các phân tử khác giúp loại bỏ hiệu quả các tế bào ổ chứa thông qua các cơ chế khác.

Các đồng tác giả bao gồm nghiên cứu sinh tiến sĩ David Gludish, từ phòng thí nghiệm Russell, và các nhà nghiên cứu từ Wellcome Trust Clinical Research Programở Malawi-Liverpool.

Nghiên cứu được hỗ trợ bởi Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ- NIH.

Journal Reference:

Saikat Boliar, David W. Gludish, Kondwani C. Jambo, Raphael Kamng’ona, Leonard Mvaya, Henry C. Mwandumba, and David G. Russell. Inhibition of the lncRNA SAF drives activation of apoptotic effector caspases in HIV-1–infected human macrophages. Proceedings of the National Academy of Sciences, March 27, 2019; DOI: 10.1073/pnas.1818662116

Hồng Hạnh- Khoa HIV/AIDS

Dịch từ: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/03/190325151016.htm