Dự phòng trước phơi nhiễm HIV bằng thuốc emtricitabine và tenofovir disoproxil fumaratecó hiệu quả chống nhiễm HIV cao. Trước đây, chỉ có 2 trường hợp nhiễm chủng virus đa kháng thuốc được báo cáo sau khi uống thuốc dự phòng một thời gian đủ dài dựa trên bằng chứng là nồng độ tenofovir trong mẫu giấy thấm giọt máu. Tuy nhiên, một công bố trên tạp chí Lacet cho thấy có trường hợp nhiễm HIV-1 hoang dại mặc dù bệnh nhân đã uống thuốc emtricitabine và tenofovir disoproxil fumarate đầy đủ

 Bệnh nhân tham gia dự án dự phòng trước phơi nhiễm  Amsterdam PrE P nhằm đánh giá tính chấp nhận được, tính khả thi, khả năng sử dụng của chương trình dự phòng nghiễm HIV cho nhóm nguy cơ cao là nam quan hệ tình dục đồng giới. Xét nghiệm HIV chuyên sâu được tiến hành trên mẫu huyết tương  tìm HIV RNA và trên mẫu tế bào bạch cầu đơn nhân máu ngoại vi bằng kỹ thuật nested PCR và sinh thiết đại tràng sigma sau khi chuyển đổi huyết thanh.

 Bệnh nhân nam 50 tuổi có quan hệ tình dục với nam đã được uống thuốc emtricitabine và tenofovir disoproxil fumarate trong vòng 8 tháng nhưng vào viện vì  có sốt, nhiễm trùng đường tiết niệu do vi khuẩn Escherichia coli, nhiễm trùng u hạch lympho hậu môn và xét nghiệm HIV dương tính với sinh phẩm thế hệ bốn.  Bệnh nhân có hình thành chuyển đổi huyết thanh không điển hình, kháng thể gp160 được phát hiện trước tiên với kỹ thuật western blot. HIV RNA không tìm thấy trong huyết tương, RNA và DNA HIV trong bạch cầu đơn nhân máu ngoại vi với kỹ thuật nested PCR và sinh thiết đại tràng sigma có kết quả âm tính. Bệnh nhân được ngừng dùng thuốc dự phòng, 3 tuần sau ARN HIV phát hiện được trong huyết tương. Không có đột biến kháng thuốc nào được phát hiện. Nồng độ Tenofovir diphosphate trong mẫu giấy thấm giọt máu khô cao ổn định.

 Như vậy trong dự phòng phơi nhiễm HIV cần lưu ý nhiễm virus có thể xuất hiện cả khi tuân thủ dùng thuốc tốt và xét nghiệm HIV định kì, giai đoạn chuyển đổi huyết thanh không điển hình cần phải được quan tâm đến.

Lê Thị Hồng Nhung-Khoa HIV/AIDS

Nguồn: Tạp chí Lancet (Nov 2017 Volume 4, Number 11, e475-e528)

Link: https://www.thelancet.com/journals/lanhiv/article/PIIS2352-3018(17)30132-7/fulltext#relatedClinic